De kerstman, zoals we hem tegenwoordig kennen, is een van de meest iconische figuren van de feestdagen. Zijn joviale uitstraling, het rode pak, de witte baard en het beeld van een man die door de lucht vliegt in een slee getrokken door rendieren, zijn wereldwijd herkenbaar. Maar het beeld van de kerstman dat we vandaag hebben, is het resultaat van een eeuwenlange evolutie. Van de heilige Sint Nicolaas tot de moderne Santa Claus, het verhaal van de kerstman kent een rijke en diverse geschiedenis. Hier volgt een overzicht van hoe de kerstman door de eeuwen heen veranderde en uitgroeide tot het symbool van kerst dat we vandaag kennen.
.jpg)
De roots van de kerstman liggen in de figuur van Sint Nicolaas, een bisschop uit Myra (het huidige Turkije) in de 4e eeuw. Sint Nicolaas stond bekend om zijn vrijgevigheid en zijn daden van naastenliefde. Een van de bekendste verhalen over hem gaat over een arme man met drie dochters die geen geld hadden voor een bruidsschat. Volgens de legende gooide Sint Nicolaas drie zakken goud door de schoorsteen van hun huis, die toevallig in de sokken vielen die te drogen hingen bij het vuur. Dit verhaal vormde de basis voor het beeld van Sint Nicolaas als gulle gever.
Na zijn dood werd Sint Nicolaas heilig verklaard en verspreidde zijn reputatie zich door heel Europa. In Nederland en België evolueerde hij tot Sinterklaas, die kinderen elk jaar cadeautjes bracht. Deze traditie werd de basis voor de kerstman zoals we die nu kennen, vooral toen Nederlandse kolonisten de verhalen van Sinterklaas naar Amerika brachten in de 17e eeuw.
Toen Nederlandse kolonisten zich in Amerika vestigden, namen ze hun tradities rond Sinterklaas mee. In het Engels werd de naam "Sinterklaas" verbasterd tot "Santa Claus." Hoewel het beeld van Santa Claus aanvankelijk nog veel overeenkomsten vertoonde met de originele Sint Nicolaas, begon het in de loop van de 19e eeuw te veranderen.
Een belangrijke bijdrage aan het moderne beeld van de kerstman kwam van het gedicht 'Twas the Night Before Christmas (ook bekend als A Visit from St. Nicholas), geschreven door Clement Clarke Moore in 1823. In dit gedicht werd de kerstman beschreven als een vrolijke, mollige man die in een slee vol met cadeautjes werd getrokken door acht rendieren. Hij kwam niet langer als een serieuze bisschop, maar als een speelse, vriendelijke figuur die door schoorstenen glipte om cadeaus achter te laten.
Een cruciale stap in de transformatie van de kerstman vond plaats in de tweede helft van de 19e eeuw, toen de Amerikaanse cartoonist Thomas Nast een reeks illustraties van Santa Claus maakte voor het tijdschrift Harper’s Weekly. Nast wordt vaak toegeschreven met het verder ontwikkelen van het beeld van de kerstman zoals we hem nu kennen: een mollige man met een lange witte baard, gekleed in bont. In Nast’s illustraties droeg Santa Claus soms groen of bruin, maar zijn representatie als een vrolijke, dikke man werd verder vastgelegd.
De uiteindelijke versie van het rood-witte kostuum van de kerstman werd populair in de jaren '30, mede dankzij een iconische reclamecampagne van Coca-Cola. Hoewel vaak gedacht wordt dat Coca-Cola de kleur van Santa Claus veranderde naar rood en wit om hun merk te promoten, is dit niet helemaal waar. Santa werd al eerder in het rood afgebeeld, maar Coca-Cola's advertenties maakten deze versie wereldwijd beroemd en definitief onderdeel van de kerstcultuur.
In de loop van de 20e eeuw kreeg de kerstman nog meer kenmerken toegevoegd, zoals de noordpool als zijn thuisbasis, zijn elfjes die speelgoed maken, en zijn slee die wordt voortgetrokken door rendieren, met Rudolf het rendier aan kop. Deze moderne elementen komen voort uit populaire verhalen, films en liedjes, zoals het liedje "Rudolph the Red-Nosed Reindeer," dat in 1949 beroemd werd gezongen door Gene Autry.
Santa Claus is sindsdien uitgegroeid tot een wereldwijd symbool van Kerstmis, geliefd door kinderen en volwassenen over de hele wereld. Zijn vriendelijke, gulle aard en vrolijke verschijning maken hem het ultieme beeld van de feestdagen. De kerstman, zoals hij nu bekend staat, is een combinatie van eeuwenoude mythologie, folklore, religieuze symboliek en moderne popcultuur.
Het beeld van de kerstman blijft zich aanpassen aan de tijd. In veel landen heeft Santa Claus lokale invloeden gekregen, zoals "Père Noël" in Frankrijk en "Father Christmas" in Engeland. Elk land geeft zijn eigen draai aan het verhaal, maar de essentie van de kerstman als symbool van vrijgevigheid, warmte en feestelijkheid blijft overal hetzelfde.
Hoewel zijn uiterlijk door de eeuwen heen is veranderd, is de essentie van de kerstman altijd gericht geweest op geven, vreugde en het samenbrengen van mensen. Wat begon als de legende van Sint Nicolaas, is vandaag de dag uitgegroeid tot een universeel symbool van Kerstmis, dat jaarlijks generaties over de hele wereld verenigt.
